ในปัจจุบัน ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารหลายชนิด เช่นอาหารเสริมเพื่อผิวขาว อาหารเสริมผู้ชาย ฯลฯ ได้มีการลักลอบเติมสารสเตียรอยด์ลงไป เพื่อเร่งปฏิกริยาเคมีในร่างกาย เพื่อให้เห็นผลได้เร็วที่สุดเท่าที่เป็นไปได้ ซึ่งผู้บริโภคอาจรู้สึกชอบใจในตอนแรก เพราะทานไปเพียงแค่ 3-7 วันก็เห็นผลทันที รวดเร็วเกินคาด..
แต่ทุกอย่าง มีข้อแลกเปลี่ยนเสมอ !! โดยปรกติร่างกายมนุษย์ จะมีการรักษาสมดุลตามธรรมชาติ เพื่อให้การทำงานของร่างกายเป็นไปอย่างสมบูรณ์ เราสามารถดูแลร่างกายเพิ่มเติมด้วยการทานอาหารเสริม เพื่อช่วยเสริมในภาวะที่ร่างกายต้องเผชิญกับความผิดปรกติ ทั้งที่เกิดจากการใช้ชีวิตที่เร่งรีบ ความเครียด ฯลฯ แต่ทั้งนี้ควรเคารพสมดุล ไม่บังคับให้ร่างกาย ทำงานผิดปรกติไปยิ่งกว่าเดิม
สเตียรอยด์ (steroids) คืออะไร ?
สเตียรอยด์ (steroids) คือ ชื่อเรียกของกลุ่มฮอร์โมนที่ถูกสร้างจากต่อมหมวกไต ซึ่งที่ต่อมนี้จะสร้างฮอร์โมนแอนโดรเจน ซึ่งเป็นฮอร์โมนเพศชาย ถูกสร้างขึ้นจากสารตั้งต้นที่เรียกว่า คอเลสเตอรอล (Cholesterol) สเตียรอยด์ นี้มี 2 ชนิด คือโคติซอล (Cortisol) และอัลโดสเตอโรน (Aldosterone)
-
โคติซอล : จะหลั่งออกมามากที่สุดในตอนตื่นนอน และจะหลั่งออกมาน้อยที่สุดในตอนนอนหลับ และเมื่อร่างกายมีความเครียด หรือ ออกกำลังกาย ร่างกายก็จะหลั่งโคติซอลมากขึ้น เพื่อควบคุมความเครียด หรือความกดดันเหล่านั้น นอกจากนี้ โคติซอลยังช่วยบรรเทาอาการอักเสบ และควบคุมสมดุลของเกลือแร่และน้ำอีกด้วย
-
อัลโดสเตอโรน : จะช่วยควบคุมสมดุลของเกลือแร่ในร่างกาย คือ โปแทสเซีม และโซเดียม ซึ่งถ้าหากมีการหลั่งอัลโดสเตอโรนมากไป ร่างกายก็จะขับโปแทสเซียมออกมามากขึ้น ทำให้เกิดอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง และทำให้มีความดันโลหิตสูงได้
สำหรับสเตียรอยด์ที่เป็นยานั้น เป็นสารสังเคราะห์ขึ้นมา เพื่อใช้รักษาโรค รวมถึงใช้ทดแทนในร่างกายที่ไม่สามารถผลิตฮอร์โมนเหล่านั้นได้ สเตียรอยด์มีประโยชน์ในการรักษาบางโรค เช่น การปลูกถ่ายอวัยวะ เพื่อกดภูมิคุ้มกันและเกิดการยอมรับอวัยวะผู้อื่นได้ดีขึ้น
ทำไมควรหลีกเลี่ยง ?
การติดเชื้อ – สเตียรอยด์ขนาดสูงมีผลกดภูมิต้านทานของร่างกาย จึงทำให้เกิดการติดเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส หรือเชื้อราได้ง่าย
เกิดแผลในกระเพาะอาหาร – บางรายงานพบว่าสเตียรอยด์ทำให้มีการหลั่งกรดในกระเพาะอาหารมากขึ้น มีผลต่อเยื่อบุกระเพาะอาหารทำให้บางลง และยับยั้งการสร้างเนื้อเยื่อใหม่ทดแทนเนื้อเยื่อเก่าที่หลุดไป
ยับยั้งการเจริญเติบโตในเด็ก – การใช้สเตียรอยด์ต้องใช้อย่างระมัดระวังในเด็ก และไม่ควรใช้ติดต่อกันทุกวัน เนื่องจากสเตียรอยด์มีผลยับยั้งการเจริญเติบโตของร่างกาย
ทำให้กระดูกผุ – การใช้สเตียรอยด์ติดต่อกันเป็นเวลานาน อาจทำให้กระดูกผุได้
ผิวหนังบาง – สเตียรอยด์ในรูปของยาทาภายนอก มีผลทำให้ผิวหนังบาง
เกิดลักษณะ Cushings syndrome – การใช้สเตียรอยด์เป็นเวลานาน อาจทำให้มีอาการบวม ขนดก ผิวเข้มขึ้น เป็นต้น
อันตรายจากยาสเตียรอยด์ ส่วนมากมักเกิดจากการใช้ยาผิดขนาด การใช้โดยไม่มีความจำเป็น หรือการใช้โดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ เช่น รับประทานยาตอนท้องว่าง ใช้อย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน ซึ่งอาจทำให้มีอันตรายถึงแก่ชีวิตได้ เช่นนี้เองที่ต้องพึงระวังในการใช้ยาโดยเฉพาะยาลูกกลอนที่มักมีส่วนผสมของสเตียรอยด์
